امکان سنجی یک برنامه تحلیلی است که از طریق آن مدیر پروژه میزان موفقیت پروژه ساختمانی را تعیین می‌کند. از طریق مطالعه امکان سنجی، مدیر پروژه می‌تواند متوجه شود که پروژه چقدر مفید اجرا شده است و چقدر زمان می‌برد تا تکمیل شود. همچنین امکان سنجی این امکان را می‌دهد که تمامی نقاط مثبت و منفی پروژه را مشخص کند؛ اما یک مدیر پروژه باید قبل از شروع کار، انواع امکان سنجی را بشناسد تا بتواند با بررسی شرایط مختلف، پروژه خود را با موفقیت به سر منزل مقصود برساند. برای این که بدانید چند نوع امکان سنجی وجود دارد، با مقاله دیگری از اکو ساختمان همراه باشید.
مطالعات امکان سنجی در هنگام بررسی برای انجام یک پروژه جدید بسیار مهم است. در زیر چند دلیل برای مهم بودن امکان سنجی در اجرای موفقیت آمیز پروژه ساختمانی آورده شده است:
انواع خاصی از مطالعات امکان سنجی وجود دارند که به شرح زیر هستند:
موارد مربوط به مهندسی پروژه در امکان سنجی فنی مشاهده می‌شود. برخی از جنبه‌های مهندسی مهم که برای طراحی پروژه ضروری هستند مانند جنبه‌های سازه‌‌ای، توان فنی پرسنل و توانمندی‌های مربوط به فناوری‌های جدید، در این نوع امکان سنجی بررسی می‌شوند. برای مثال، انتقال فناوری از خارج به داخل کشور و استفاده از آن در یک پروژه خاص باید در امکان سنجی فنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. با انجام این کار، افزایش بهره وری و سایر مفاهیم به دلیل تفاوت در دسترس بودن سوخت، جغرافیا، توپوگرافی، پشتیبانی زیرساخت و سایر مشکلات بررسی می‌شوند.
امکان سنجی مدیریتی از انواع امکان سنجی است که با عناصر کلیدی خاصی مانند مشارکت کارکنان، در دسترس بودن و قابلیت مدیریت و تعهد مشخص می‌شود. ساختار مدیریتی و سازمانی پروژه با این امکان سنجی مورد توجه قرار می‌گیرد. این نوع امکان سنجی تضمین می‌کند که ساختار پیشنهاده شده برای نوع عملیات مورد نیاز در پروژه امکان پذیر است.
امکان سنجی اقتصادی به تولید منافع اقتصادی اشاره دارد. تجزیه و تحلیل سود و هزینه در این امکان سنجی ارزیابی می‌شود. امکان سنجی اقتصادی می‌تواند میزان بودجه، منبع موجود مالی و اثرگذاری اقتصادی پروژه در آینده را مشخص کند. علاوه بر این، امکان سنجی اقتصادی یک پروژه نیز می‌تواند با تجزیه و تحلیل نقطه سر به سر (Breakeven Analysis) ارزیابی شود. به منظور تسهیل مبنای منسجم برای ارزیابی، جنبه‌های محسوس و ناملموس یک پروژه، باید به اصطلاحات اقتصادی ترجمه شوند.
امکان سنجی مالی باید از امکان سنجی اقتصادی متمایز شود. توانایی مدیریت پروژه جهت جمع آوری بودجه کافی برای اجرای پروژه پیشنهادی در امکان سنجی مالی گنجانده شده است. در صورت لزوم، سایر جنبه‌های امکان سنجی مالی مانند اعتبار، در دسترس بودن وام و حقوق صاحبان سهام نیز باید در نظر گرفته شوند. پیامدهای خرید زمین، اجاره و سایر املاک نیز در تحلیل امکان سنجی مالی بررسی می‌شوند.
یکی دیگر از انواع امکان سنجی، نوع فرهنگی آن است. سازگاری پروژه پیشنهادی با محیط فرهنگی پروژه در امکان سنجی فرهنگی لحاظ می‌شود. عملیات برنامه ریزی شده باید با باورها و شیوه‌های فرهنگ محلی در پروژه‌های ساختمانی ادغام شود. به عنوان مثال، آنچه که یک فرد مایل به انجام یا عدم انجام آن است، تحت تاثیر اعتقادات مذهبی او می‌باشد. در اینجاست که امکان سنجی فرهنگی می‌تواند فرهنگ، اعتقادات، بینش و تمایلات ذهنی و عقیدتی افراد و جامعه را بررسی کند.
تاثیری که یک پروژه ساختمانی ممکن است بر سیستم اجتماعی در محیط پروژه داشته باشد، در امکان سنجی اجتماعی مطرح می‌شود. این نوع امکان سنجی تاثیر پروژه بر زندگی افرادی است که در منطقه اجرای پروژه زندگی و کار می‌کنند. امکان سنجی اجتماعی تا حد زیادی خطرات کلی پروژه را کاهش می دهد زیرا حمایت عمومی را تقویت می‌کند و امکان درک جامع‌تری از هزینه‌ها و مزایای پروژه را فراهم می‌آورد.
یکی دیگر از انواع امکان سنجی، امکان سنجی ایمنی است. امکان سنجی ایمنی شامل تجزیه و تحلیل پروژه به منظور تعیین ظرفیت آن برای اجرا و عملیات ایمن با کمترین اثرات نامطلوب بر کارگاه ساختمانی است. این نوع مطالعه بیشتر در پروژه‌های پیچیده، ارزیابی اثرات زیست محیطی داخل پروژه تمرکز دارد و در نهایت، به هدف افزایش ایمنی کارکنان و ساکنان منطقه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
مسیر اجرای پروژه عمدتاً توسط ملاحظات سیاسی دیکته می‌شوند. این مهم مطمئنا برای پروژه‌های بزرگ که ممکن است پیامدهای مهم سیاسی و دولتی داشته باشند، صادق است. برای مثال، ضرورت ملاحظات سیاسی ممکن است منبع کمکی برای یک پروژه باشد. از سوی دیگر، به دلیل عوامل سیاسی، پروژه‌هایی که ارزشمند تلقی می‌شوند، ممکن است با مخالفت‌های غیرقابل کنترلی مواجه شوند. ارزیابی اهداف پروژه با اهداف فعلی نظام سیاسی در تحلیل امکان سنجی سیاسی بررسی می‌شود.
جنبه زیست محیطی در موفقیت یا شکست هر پروژه بسیار مهم است. در مراحل اولیه پروژه، این جنبه باید در نظر گرفته شود. تمام نگرانی‌های زیست محیطی موجود یا پیش‌بینی شده باید در امکان سنجی زیست محیطی مورد توجه قرار گیرد تا بتوان اقدامات مناسبی برای پوشش موضوعات مرتبط با محیط زیست انجام داد. توانایی پروژه برای اخذ به موقع مجوزها و تاییدیه‌های مورد نیاز با هزینه مناسب نیز باید در این زمینه لحاظ شود.
امکان سنجی بازار نباید با امکان سنجی اقتصادی ترکیب شود. تاثیر بالقوه تقاضای بازار، فعالیت‌های رقابتی و سهم بازار باید در تحلیل امکان سنجی بازار در نظر گرفته شود. در طول مراحل بررسی ویژگی‌های تجاری پروژه، فعالیت‌های رقابتی احتمالی (محلی، منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی) باید برای تامین مالی اولیه پروژه و تاثیرات آن بر هزینه‌های عملیاتی تحلیل شوند.
سخن آخر
مطالعه امکان سنجی ارزیابی عملی بودن یک پروژه یا سیستم پیشنهادی است. هدف مطالعه امکان سنجی کشف عینی و منطقی نقاط قوت و ضعف یک پروژه ساختمانی از نظر سرمایه، فرصت‌ها و تهدیدهای موجود در محیط طبیعی، منابع مورد نیاز برای انجام کار و در نهایت چشم اندازهای موفقیت است. مدیران پروژه می‌توانند از انواع امکان سنجی برای سنجش نیازهای فعلی و آینده پروژه استفاده کنند. اگر امکان سنجی به درستی انجام شود، موفقیت مالی و معیارهای ارزشمند بودن پروژه تضمین می‌شوند.
از مهم‌ترین راه‌های کسب درآمد دولت می‌توان به مالیات اشاره کرد. مالیات‌ها به دو روش…
از جمله مباحثی که اکثر بساز و بفروش ها در زمینه ساخت‌وساز با آن دست‌وپنجه…
قانون، شهرداری‌ها را مكلف کرده است تا بر اساس ضوابط، در رابطه با افزایش ارزشی…
امکان سنجی چیست؟ مطالعه امکان سنجی باید پیشینه تاریخی پروژه که شامل شرح محصول یا…
قبل از گرفتن یک تصمیم مهم تجاری، ضروری است که تجزیه و تحلیل کنید که…
طرح سامانه املاک و اسکان به «خود اظهاری سرپرستان خانوارها» نیز مشهور است. این طرح…